Neandertallerin sesi nasıldı?

Neandertallerin nasıl göründüğünü bilmek zaten yeterince zorken, nasıl konuştuklarını bilmek daha da güç. Ancak, yok olmuş akraba homininlerimizin yalnızca homurtulardan ibaret olmayan, karmaşık bir dil kullanabilmiş olmalarına dair güçlü nedenler var.
21.09.2025 | 23:16
Neandertallerin sesi nasildi

BBC’nin Neanderthal: The Rebirth adlı programından yayılan ve “ince ses teorisini” işleyen viral klibi görmüş milyonlarca kişiden biri olabilirsiniz.

Neandertal seslerini yeniden yaratmak için ses eğitmeni Patsy Rodenburg, Neandertal ses yolunun 3 boyutlu modeliyle, derin göğüs kafesi, ağır kafatası ve geniş burun boşluğu gibi anatomik bilgileri bir araya getirdi. Bu anlayışı bir insan şarkıcıya uyguladığında ortaya çıkan sonuç, ürkütücü derecede tiz ve genizden gelen bir çığlık oldu.

neanderthal l
Neandertallerin sesleri nasıl olursa olsun, sesleri büyük olasılıkla zengin anlamlar, duygular ve bağlantılarla doluydu.

Bu sadece bir yorum olsa da konuya bilimsel açıdan yaklaşan araştırmalar da mevcut.

Neandertallerin kalın kaşlı, kaba mağara adamları olduğu fikri artık geçerliliğini yitirdi. Çok sayıda kanıt, tıpkı bizim gibi, onların da son derece zeki, kültürel açıdan karmaşık ve duygusal olarak hassas varlıklar olduğunu gösteriyor.

Neandertallerin bizimle benzer bilişsel yeteneklere sahip olduklarını biliyoruz. Beyinleri, farklı bir şekle sahip olsa da, yaklaşık olarak bizimkiyle aynı büyüklükteydi, hatta daha büyüktü. Bu da onların dili işleyebilecek sinirsel donanıma sahip olduklarını düşündürüyor.

2021’de antropologlar, Neandertal kafatası kemiklerinin dijital rekonstrüksiyonlarını oluşturarak onların hem konuşmayı algılayabilecek hem de üretebilecek kapasitede olduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar, Neandertallerin 4-5 kHz aralığında işitme kapasitesine sahip olduklarını buldu ki bu, modern Homo sapiens ile oldukça benzer. Bu bulgu, Neandertallerin insan konuşması kadar karmaşık ve etkili bir iletişim sistemine sahip olduklarını gösteriyor. Büyük olasılıkla bizimkine benzer bir konuşma kapasitesine sahiptiler ve kulakları bu frekanslara “ayarlıydı.”

IFLScience‘da yer alan habere göre: Bazı bilim insanları ise anatomi, genetik, biliş, kültür ve çevreyi birleştiren daha geniş bir yaklaşımla konuyu ele alıyor. Tüm bunlar aynı sonuca işaret ediyor: Neandertaller kaba homurtucular değil, büyük ihtimalle bize oldukça benzeyen bir ses yapısına sahipti, ufak tefek farklılıklarla.

“Neandertallerin, bizim dillerimize çok benzeyen ama yapısal olarak daha az karmaşık ve işlevsellik açısından daha sınırlı diller konuştukları neredeyse kesin” diye yazıyor Sevilla Üniversitesi’nden dilbilimci Antonio Benítez-Burraco, henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş bir ön baskı makalesinde.

“En azından, Neandertal dillerinin daha basit bir sözdizimine, daha az işlevsel kategoriye (belirteçler veya bağlaçlar gibi) ve daha az ayırt edici sese sahip olabileceğini varsayabiliriz” diye ekliyor.

Bununla birlikte, insanların karmaşık dili ne zaman kullanmaya başladığı hâlâ belirsiz. Tahminler, 50 bin yıl öncesinden 2 milyon yıl öncesine kadar değişiyor; yani Homo cinsinin ilk ortaya çıktığı döneme kadar uzanıyor. Neandertaller yaklaşık 400 bin ila 40 bin yıl önce yaşamışlardı, bu yüzden dilin henüz ortaya çıkmadığı bir dünyada da yaşamış olmaları olası.

Kesin olan şu ki Neandertaller, insanlığın sessiz gölgeleri değildi; aksine karmaşık bir sosyal ve kültürel dünyanın aktif yaratıcılarıydı. Konuşmaları bizimkinden daha tiz ya da daha basit bir dilbilgisine sahip olsa da, sesleri büyük olasılıkla anlam, duygu ve bağlarla doluydu.

diyekonustu.com