Kurtuluş Savaşı’nın simge komutlanlarından Kazım Karabekir, 17 Nisan 1919 günü geldiği Samsun ile ilgili izlenimlerini günlüğüne not aldı.
İşte; Tarih araştırmacısı Mehmet Köseoğlu’nun derlemesiyle Kazım Karabekir’in Samsun hatırları…
——-
13 Mart 1919 tarihinde Kazım Karabekir 15. Kolordu Komutanlığı’na atandı. İstanbul’da veda ziyaretleri için uğradığı kişilerden birisi de Mustafa Kemal Paşa idi. 11 Nisan 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’ya da Anadolu’ya geçmesini önerdi. Ardından padişah Vahdeddin ile görüşmek suretiyle müteşekkirlerini ona iletti.
12 Nisan 1919 gecesinde İstanbul’dan Karadeniz sularına açılan Gülcemal Vapuru’nun yolcularından birisi de Kazım Karabekir’in yanında gelen Trabzon Vilayeti’ne atanan Galip Bey idi. 5 gün süren yolculuk sonrası 17 Nisan 1919 Perşembe günü Gülcemal Vapuru Samsun’a ulaştı.
Samsun sahilinde Kazım Karabekir’in günlüklerine işlediği notlar şöyleydi:
… Hafif bir rüzgâr, gemiyi sallamıyordu. Denize karışan Kızılırmak garip bir şekilde deniz ortasında toprak renkli bir yarımada yapmıştı.
Buraya Harb-i Umumide(Birinci Dünya Savaşı) tekaüde (emekliliğe) sevk edilmiş fakat şimdi iş başına alınmışlardan bir divan-ı harp heyeti çıktı. Samsun’da bir Hind bölüğü, limanda bir İngiliz torpido muhribi var. Rumlar 40-50’şer kişilik çete halinde kasabaya kadar tehdide başlamışlar. Son günlerde birkaç İslam çetesi de çıkmış.
Samsun’dan ayrılan Gülcemal Vapuru 19 Nisan 1919’da Trabzon’a ulaştı. Kazım Karabekir burada günlüğünde ilginç notlar döker:
Trabzon’daki 4. Kolordu’dan bırakılmış olan kıtaatın zapturaptı berbat. Sarhoşluk zapturaptı bitirmiş. Birkaç zabiti tecziye ile sıkı bir zapturapt temin ettim. Samsun’u pek zayıf bulmuştum. Samsun kasabası haricinde Rum eşkiyası vaziyete hâkim. Trabzon mıntıkasında Türklük kesif olduğu gibi kolordumla şarka hâkim olacağımdan bu müfrezenin Samsun kolordusuna gönderilmesini muvafık buldum.
Kaynakça:
Kazım Karabekir, İstiklal Harbimiz I-II, YKY, İstanbul, 2019
Kazım Karabekir, Günlükler-1906-1948, YKY, İstanbul, 2017
