İçindekiler
Aynı ay başlayan La Nina havasının 2025’e, sıcaklık rekorları kıran 2023 ve 2024’ten daha serin bir başlangıç yapması umuluyordu. Ancak Avrupa iklim servisi Copernicus’un verilerinin de doğruladığı gibi bu gerçekleşmedi.
Ocak ayındaki şaşırtıcı sıcaklık rekoru, iklim biliminin ağır toplarından, NASA’nın eski üst düzey bilim adamı James Hansen ve diğerlerinin küresel ısınmanın hızlandığını savunan yeni bir çalışmasıyla aynı zamana denk geldi. Bu iddia araştırma camiasını ikiye bölmüş durumda.
Küresel sıcaklıkları ne artırıyor?
Avrupa Meteoroloji Ajansı’nın iklim stratejik sorumlusu Samantha Burgess, rekor sıcaklığın açık ara en büyük nedeninin kömür, petrol ve doğal gazın yakılmasından kaynaklanan sera gazı birikimi olduğunu, ancak sıcaklık değişimine doğal katkıların beklendiği gibi hareket etmediğini söyledi.
Küresel sıcaklıklardaki en büyük doğal faktör genellikle ekvatoral Pasifik Okyanusu sularındaki doğal değişim döngüsüdür. Orta Pasifik özellikle sıcak olduğunda, bu bir El Nino’dur ve küresel sıcaklıklar yükselme eğilimindedir. Geçen yıl önemli bir El Nino yaşandı, ancak geçtiğimiz haziran ayında sona erdi ve 2024 yılı başlangıçta beklenenden daha sıcak ve kayıtlardaki en sıcak yıl oldu.
El Nino’nun daha soğuk olan diğer yüzü La Nina ise küresel ısınmanın etkilerini azaltma eğilimindedir ve rekor sıcaklıkların yaşanma olasılığını çok daha düşük hale getirir. Bir La Nina Ocak ayında başladı. Daha geçen ay, iklim bilimciler 2025’in 2024 ya da 2023 kadar sıcak olmayacağını tahmin ediyorlardı ve bunun başlıca nedeni La Nina’ydı.
Burgess, “Ekvatoral Pasifik küresel iklimimiz için ısınan koşullar yaratmasa da, hala rekor sıcaklıklar görüyoruz” dedi ve bunun büyük bir kısmının dünyanın geri kalan okyanuslarındaki rekor sıcaklıktan kaynaklandığını ekledi.
Ocak 2025 ne kadar sıcaktı?
Copernicus’un hesaplamalarına göre, Ocak 2025 küresel olarak bir önceki en sıcak Ocak olan Ocak 2024’ten 0,09 santigrat derece daha sıcaktı ve endüstriyel dönem öncesine göre 1,75 santigrat derece daha sıcaktı. Bu, dünyanın sanayi öncesi dönemin 1,5 C üzerindeki uluslararası kabul görmüş ısınma sınırına ulaştığı ya da bu sınırı geçtiği son 19 ayın 18’incisi oldu. Bilim adamları, küresel sıcaklıklar 20 yıl boyunca bu sınırın üzerinde kalmadıkça sınırın aşıldığını kabul etmeyecekler.
Euronews Türkçe’de yer alan habere göre: Copernicus kayıtları 1940’a kadar uzanıyor, ancak diğer ABD ve İngiltere kayıtları 1850’ye kadar gidiyor ve ağaç halkaları gibi verileri kullanan bilim insanları bu dönemin yaklaşık 120.000 yıldır ya da insan uygarlığının başlangıcından bu yana en sıcak dönem olduğunu söylüyor.
2025 yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl mı olacak?
İklim biliminin vaftiz babası olarak adlandırılan eski NASA bilim adamı Hansen, “En sıcak yıl yarışında 2025’i saymayın,” dedi.
Kendisi şu anda Columbia Üniversitesi’nde. Science and Policy for Sustainable Development dergisinde yayınlanan bir çalışmada Hansen ve meslektaşları, son 15 yılın önceki 40 yılın yaklaşık iki katı oranında ısındığını söyledi.
Hansen Associated Press’e verdiği röportajda, “Bu yüksek oranın en azından birkaç yıl daha devam edeceğinden eminim,” dedi. “Tüm yıl boyunca, 2024 ve 2025 yılları arasındaki sıcaklıklar kıran kırana geçecek.”
Hansen, El Nino varyasyonları ve 2020’den bu yana beklenen iklim değişikliği göz ardı edildiğinde bile gözle görülür bir sıcaklık artışı olduğunu söyledi. Güneş ışığının bir kısmını Dünya’dan uzağa yansıtan ve ısınmayı etkili bir şekilde azaltan sülfür kirliliğinin azaltılmasıyla sonuçlanan son denizcilik düzenlemelerine dikkat çekerek, bunun devam edeceğini söyledi.
Hansen çalışmasının bir parçası olmayan Michigan Üniversitesi çevre dekanı Jonathan Overpeck, “Rekor sıcaklığın 2023, 2024 ve şimdi 2025’in ilk ayına kadar devam etmesi en hafif tabirle sarsıcı” dedi. “Küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin etkilerinin hızlandığına dair çok az şüphe var gibi görünüyor.”
Ancak Princeton’dan Gabe Vecchi ve Pennsylvania Üniversitesi’nden Michael Mann, hızlanma konusunda Hansen’e katılmadıklarını söylediler. Vecchi, bunun tesadüfi olmadığını göstermek için yeterli veri olmadığını söyledi. Mann ise sıcaklık artışlarının hala iklim modellerinin tahminleri dahilinde olduğunu belirtti.
