Protestoların odağındaki LeMan: Ne savunuyor, nereden geliyor?

LeMan’ın sayfalarından taşan tartışma sadece bir mizah krizi mi, yoksa ifade özgürlüğünün sınırları mı yeniden çiziliyor? Gözaltılar, protestolar ve yılların dergisi: LeMan gerçekten neyi temsil ediyor?

Türkiye’nin en bilinen mizah dergilerinden LeMan, 26 Haziran 2025 tarihli sayısında yayımlanan bir karikatür nedeniyle sert eleştirilerin hedefi oldu. Karikatürde, “Muhammed” ve “Musa” isimli iki karakterin bombalanmış bir şehir fonu önünde “Selamün Aleyküm” ve “Aleyhem Şalom” diyerek selamlaşması, muhafazakâr kesimler tarafından “dini değerlere hakaret” olarak yorumlandı. Karikatür kısa sürede sosyal medyada büyük tepki toplarken, dergiye yönelik yasal ve toplumsal baskılar da arttı.

Gözaltılar ve protestolar: Hukuki süreç başladı

Ozan Köse/AFP/Getty Image

Tartışmalı karikatürün ardından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, dergi hakkında soruşturma başlattı. LeMan’ın Yazı İşleri Müdürü Zafer Aknar, grafikeri Cebrail Okçu, karikatürü çizen Doğan Pehlivan ve müessese müdürü Ali Yavuz gözaltına alındı. Aynı günlerde LeMan dergisinin İstanbul’daki merkez binası önünde şeriat çağrıları içeren protestolar düzenlendi. Gösterilere muhafazakâr gruplar ve bazı siyasetçiler de destek verdi.

LeMan’dan açıklama: Peygamber tasviri yok, hiyet hakaret değil

Gelen tepkilerin ardından dergi yönetimi yazılı bir açıklama yayımlayarak, karikatürde peygamber figürlerinin doğrudan çizilmediğini ve dini değerlere hakaret etme amacı taşımadıklarını belirtti. “Çizim, savaşın yıkıcılığına karşı barışı ve diyaloğu temsil eden sembolik bir anlatımdı” denilen açıklamada, mizahın ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.

LeMan dergisi kimindir? Ne zaman kuruldu?

LeMan, 1991 yılında Bahadır Baruter ve Mete Yurtsever tarafından kuruldu. Dergi, 1980’lerin sonlarında popüler olan Gırgır ve Limon gibi mizah dergilerinden ayrılan çizerlerin bağımsız bir yayın çıkartma arzusuyla doğdu. İlk olarak “Limon Leman” adıyla yola çıkan ekip, daha sonra “LeMan” adını alarak yayın hayatına haftalık olarak devam etti.

Yayın hayatı boyunca Türkiye’deki siyasi gelişmeleri ve toplumsal olayları mizahi dille ele alan LeMan, özellikle 1990’lar ve 2000’li yıllarda genç kuşaklar arasında oldukça etkili oldu. Dergi, dönemsel olarak baskılar, kapatma davaları ve sansür tehditleriyle karşı karşıya kalmasına rağmen yayın çizgisinden taviz vermeden yoluna devam etti.

LeMan nasıl bir yayın politikası izliyor?

LeMan, hiçbir siyasi görüşe doğrudan bağlı olmayan, özgürlükçü ve eleştirel bir yayın çizgisine sahip. Siyasi iktidarları, dini kurumları, toplumsal tabuları ve kültürel çelişkileri sert ama esprili bir dille eleştirmesiyle tanınır. Dergi, mizahın sadece güldürmek değil; düşündürmek, sorgulatmak ve toplumu dönüştürmek için bir araç olduğunu savunur.

Günlük siyaseti yakından takip eden LeMan, aynı zamanda çevre, eğitim, kadın hakları, özgürlükler ve toplumsal eşitsizlik gibi konulara da geniş yer verir. Bu tavrıyla hem eleştirilen hem de takdir edilen bir çizgide ilerler.

LeMan yazarları ve çizerleri kimler?

LeMan, yıllar içinde Türkiye’nin en önemli mizahçılarına ev sahipliği yaptı. Dergide geçmişte mizah dünyasının duayenlerinden Musa Kart, Latif Demirci, Galip Tekin, Metin Üstündağ, Memo Tembelçizer, Bülent Arabacıoğlu gibi birçok isim yer aldı. Aynı zamanda Bahadır Baruter ve Erdil Yaşaroğlu gibi isimler de derginin en tanınmış çizerleri arasında yer alıyor.

LeMan, sadece karikatür değil; yazılı mizah, deneme ve kısa öykülerle de okuyucusuna farklı içerikler sunuyor. Dergi bünyesinde zaman zaman müzik, sinema ve popüler kültür yazıları da yayınlanıyor.

diyekonustu.com