Kültürel varlıklarının yanı sıra tarihi dokusuyla Samsun’un ilçeleri arasında öne çıkan Vezirköprü ilçesi, varlıkları ile dikkati çekiyor. İlçenin Fazıl Ahmed Paşa Mahallesi’nde yer alan ve 1661-1676 yılları arasında inşa edildiği bilinen Fazıl Ahmet Paşa Medresesi, geçmiş tarihi günümüze taşıyor.
DEPREMDEN SONRA BAKIRLA KAPLANDI
Osmanlı İmparatorluğu’nda IV. Mehmed döneminde sadrazamlık yapan ve Köprülü Mehmet Paşa’nın oğlu olan Köprülü Ahmed Paşa tarafından yapıldığı bilinen medrese, günümüze ulaşan nadir tarihi yapılardan. Medresenin 1943 yılında yaşanan büyük Ladik (Tosya) Depremi’ni hafif çatlaklarla atlattığı, orijinalde kurşunla kaplı çatının kurşunlarının sökülerek önce kiremitle , ardından 1974’deki onarımda bakırla kaplandığı biliniyor.
55 YILDIR KÜTÜPHANE OLARAK KULLANILIYOR
1964 yılından buyana İlçe Halk Kütüphanesi olarak kullanılılan tarihi medrese, 2010 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan bir restorasyonla bakımı gerçekleştirildi. Restore esnasında, avluyu çeviren revaklara yeni bir camekan yapıldı.
SADIRVANLI AVLUSU DİKKATLERİ ÇEKİYOR
Kuzeyden güneye doğru hafifçe alçalan meyilli bir alanda kurulan yapının kuzey cephesi sokağa, diğer cepheleri duvarlarla çevrili avluya açılıyor. Tipik açık avlulu medrese semasında inşa edilen yapı dört yanı revaklarla çevrili dikine dikdörtgen şekildeki şadırvanlı bir avlu, avlunun kuzey ve güneyinde karşılıklı, altışardan on iki hücre ve doğuda ana bünyeden dışa taşırılan büyükçe bir dershane-mescitten oluşuyor.
TAŞ İŞÇİLİĞİ GÖRENLERİ BÜYÜLÜYOR
Dershane, hücreler ve revakların hücrelerin önüne gelen kuzey ve güney kolları kubbe, revakın doğu ve batı kollarının ortalarda tekne tonoz, yanlarda oval kubbeler görülüyor. Yapının dış cephesinin tamamında, avluya bakan iç kesimlerde ise; kapı, pencere, dolap ve ocak nişi çevreliklerinde muntazam kesme taş işçilik görülüyor.
Fazıl Ahmed Paşa Medresesi, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 1429 sayılı kararıyla 23 Ağustos 1992 tarihinden buyana SİT kapsamında koruma altına bulunuyor.
Kaynak: www.diyekonustu.com
