Mozambik’te 9 Ekim’de düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini, iktidardaki FRELIMO’nun adayı Chapo kazanmıştı.
İlk açıklanan sonuçlarda, oyların yüzde 71’ini alan Chapo’nun birinci olduğu, rakibi Podemos Partisi’nden Venancio Mondlane’in de oyların yüzde 20’sini alarak ikinci sırada kaldığı bildirilmişti.
Seçimlerde ve oy sayım işleminde hile yapıldığını savunan muhalefet partileri, ülke çapında protesto çağrısında bulunmuştu.
Anayasa Konseyi, 23 Aralık’taki açıklamasında, Chapo’nun 9 Ekim’deki seçimleri kazandığını teyit etmiş fakat oy oranını ilk sonuçlardan farklı olarak yüzde 71 yerine yüzde 65 şeklinde açıklamıştı.
Bunun ardından protestolarda şiddet olayları yaşanmıştı. Mozambikli sivil toplum kuruluşu (STK) Platforma Decide’nin aktardığına göre polisle çatışmalar sonucu ölü sayısı 134’e yükseldi.
Ekimdeki ilk protesto çağrısında da göstericiler polis ve askerlerle çatışmıştı. Bu olaylardaki can kayıplarıyla birlikte eylemlerde yaşamını yitirenlerin sayısı 250’yi geçti.
Mozambikli insan hakları aktivisti Cidia Chissungo, ülkenin kaosa sürüklendiğini belirterek şunları söylüyor:
Bu artık protesto bile değil. Bu toplumsal bir isyana dönüştü.
Nüfusu 35 milyona yaklaşan Doğu Afrika ülkesi, Portekiz’den bağımsızlığını 1975’te kazanmıştı. O tarihten bu yana ülkeyi yöneten FRELIMO, uzun süredir muhalefet tarafından yolsuzluk ve seçimlerde usulsüzlük yapmakla suçlanıyor.
Independent Türkçe’de yer alan habere göre: Washington merkezli Search for Common Ground adlı STK’nin Mozambik direktörü Hannah Danzinger da Silva, ekimdeki seçimlerin “bardağı taşıran son damla olduğunu” söylüyor.
Yüzde 24 oy oranıyla seçimi ikinci sırada tamamlayan Mondlane, asıl kazananın kendisi olduğunu savunuyor. Agresif açıklamalarıyla tanınan politikacı, seçim sonuçlarının ardından halkı ayaklanmaya çağırmıştı. Danzinger da Silva, Mondlane’nin polemikçi tavrının da şiddet olaylarını körüklediğini ileri sürüyor:
Başlattığı şeyi artık kontrol edemiyor.
Mozambik Devlet Başkanı Filipe Nyusi, Mondlane ve Chapo’nun şiddet olaylarını sonlandırmak için toplantı düzenlemesini istemişti. Ancak iki siyasetçi de buna yanaşmıyor.
Chapo, 15 Ocak’ta yemin ederek göreve başlayacak. Fakat Mondlane yanlılarının bunu engellemek için farklı eylemler düzenleyebileceği bildiriliyor.
Diğer yandan ülkedeki kaostan faydalanan çok sayıda mahkum da firar etti. Mozambik polisinin açıklamasına göre 33 mahkumun öldüğü ayaklanmada yaklaşık 6 bin suçlu hapishaneden kaçtı.
diyekonustu.com
