MİLLETVEKİLİ SAYISI NASIL HESAPLANIR?
Son genel nüfus sayımı ile belli olan Türkiye nüfusu, kalan milletvekili sayısına (519) bölünmek suretiyle bir sayı elde edilir. İl nüfusunun bu sayıya bölünmesi ile her ilin ayrıca çıkaracağı milletvekili sayısı tespit olunur. milletvekilleri bu sıra esas alınarak dağıtıma tabi tutulur.
D’HONDT SİSTEMİ NEDİR?
D’Hondt yöntemi, Belçikalı hukukçu ve matematikçi Victor D’Hondt tarafından 1878’de tasarlanmış nispi temsil hesaplama yöntemidir. Türkiye’de 1961’den bu yana –1965 Millet Meclisi genel seçimi ile 1966 Millet Meclisi ara seçimi dışında– bütün milletvekili genel ve ara seçimlerinde d’Hondt sistemi uygulanmıştır; günümüzde de yürürlükte olan sistem budur.
D’HONDT SİSTEMİ HESAPLAMA ÖRNEĞİ
7 milletvekili çıkaracak bir seçim bölgesinde A Partisi 60.000, B Partisi 25.000, C Partisi 14.000 oy almış olsun.
| Partiler | Oy/1 | Oy/2 | Oy/3 | Oy/4 | Oy/5 | Partinin çıkardığı milletvekili sayısı |
|---|---|---|---|---|---|---|
| A Partisi | 60.000 | 30.000 | 20.000 | 15.000 | 12.000 | 4 |
| B Partisi | 25.000 | 12.500 | 8.333 | 6.250 | 5.000 | 2 |
| C Partisi | 14.000 | 7.000 | 4.667 | 3.500 | 2.800 | 1 |
Bu seçim çevresinden 7 milletvekili çıkacağından en yüksek 7 rakam ve bu rakamın denk geldiği partiler tespit edilerek çıkarılacak milletvekillikleri bulunur. Buna göre yeşil ile işaretlendiği üzere A partisi 4, B partisi 2 ve C partisi 1 milletvekili çıkarır.
MİLLETVEKİLİ SEÇİM SİSTEMİ NEDİR?
D’Hondt Sistemi/Metodu ("tont" veya "dont" diye okunur), federal eyaletlerde veya parti listesine oranlı temsil sistemlerinde parlamentoya dağıtılacak milletvekili/temsilci sayılarını belirleme yöntemlerinden biridir.
MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ NEYE GÖRE BELİRLENİR?
Milletvekili seçimi tek derecelidir. Seçim nispi temsil sistemine göre, genel, eşit ve gizli oyla, bütün yurtta aynı günde yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. Seçmen, oyunu tam bir serbestlikle kendisi kullanır. Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması, açık olarak yapılır.