Erdal Eren kimdir ve neden idam edilmiştir?

Erdal Eren, 25 Eylül 1961 tarihinde Giresun’un Şebinkarahisar ilçesinde dünyaya geldi. Ankara Yapı Meslek Lisesi’nde öğrenim gördüğü dönemde Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği’nin de üyesiydi. 

CİNAYETİ PROTESTO ETTİLER
30 Ocak 1980 tarihinde Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği’nin üyesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencisi Sinan Suner, Milliyetçi Hareket Partili (MHP) Bakan Cengiz Gökçek’in koruması olan Süleyman Ezendemir tarafından vurularak öldürüldü. Sinan Suner’in cinayetini protesto etmek isteyen bir grup, 2 Şubat 1980 günü bir eylem düzenledi. 

ER ZEKERİYA ÖNGE ÖLDÜRÜLDÜ
Eylemciler arasında Erdal Eren de yer aldı. Gerçekleşen eylemde tam 24 kişi gözaltına alındı ve protesto eyleminin gerçekleştiği esnada çatışma çıktı. Bu çatışmada er Zekeriya Önge, (yakın mesafeden) vurularak hayatını kaybetti. Daha sonra Erdal Eren, ‘Er Önge’yi öldürdüğü’ gerekçesiyle güvenlik güçlerince tutuklandı.

İDAM İÇİN YAŞI TUTMUYORDU
Yargılanan ve sonrasında suçu onanan Erdal Eren, ‘Bir askeri inzibat erini öldürme’ suçundan hüküm giydi. Akabinde Erdal Eren için idam kararı verildi ancak Erdal Eren’in idam edilebilmesi için yaşı tutmadı. 

AİLESİ: YAŞI NÜFUSA BÜYÜK YAZDIRILDI
Ailesi, Erdal Eren’i nüfusa yaşı büyük yazdırdığını belirtti. Erdal Eren’in fizyolojik olarak 18 yaşından küçük olduğu (17) ve gerçek yaşının tespiti adına; kemik yaşı tespit edilmesi amacıyla grafikleri çekilerek tıbbi tespit yapılması istendi. 

VE İDAMA MAHKUM EDİLDİ
Tartışmalar sürerken, Askeri Yargıtay Direler Kurulu, Erdal Eren için ‘Doğum tarihinde bir ihtilaf olmadığı’ kararını verdi. Verilen idam cezası ise onaylanmış ve 19 Mart 1980 tarihinde Erdal Eren idama mahkum edildi.

KENAN EVREN: ASMAYALIM DA BESLEYELİM Mİ?
Diğer yandan, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 17’inci Genelkurmay Başkanı olan 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’ni gerçekleştirerek 1980’den 1989’a kadar Cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan Kenan Evren, askeri darbe döneminde Erdal Eren için: ’Asmayalım da besleyelim mi?’ diyerek idam çağrısı yaptı.

12 EYLÜL’DEN SONRA ONAYLANDI
12 Eylül Askeri Darbesi sonrası Milli Güvenlik Konseyi’nce onaylanan idam cezası, 13 Aralık 1980 tarihinde Erdal Eren’in Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde infaz edilmesiyle yerine getirildi. 

MEZARI ANKARA’DA BULUNUYOR
Yaşı büyütülerek idam edilen Erdal Eren, Ankara’daki Karşıyaka Mezarlığı’nda toprağa defnedildi.

KENAN EVREN: ERDAL EREN’İ TANIMIYORUM
Erdal Eren, yıllar sonra 12 Eylül Askeri Darbesi’nin mimarı Kenan Evren’e 12 Eylül davasında soruldu. Kenan Evren, bu soruya karşın: Erdal Eren’i tanımadığı yönünde cevap verdi.

EREN: BENİ ‘İBRET OLSUN’ DİYE ASACAKLAR
Erdal Eren’in, idam edilmeden 16 saat önce kendisini ziyaret eden gazeteciler Savaş Ay ve Emin Çölaşan’a yaptığı açıklamalar halen günümüzde tartışma konusu. Erdal Eren, gazetecilere: “Avukatıyla görüştürülmediğini, 18 yaşının altında olmasına rağmen idam edilmek istendiğini, yaşının 18’den küçük olduğunu tespit edecek olan kemik testi yapılması talebinin kabul edilmediğini, vurduğu söylenen jandarma erine çok uzaktan ateş açtığını ama otopside yakın atışla öldüğünün kanıtlandığını, kendisini ibret olsun diye asacaklarını ve ölümden korkmadığını" açıklamasını yaptı.

HAKKINDA BİRÇOK ŞARKI YAPILDI VE SÖYLENDİ
Ölümünün ardından Erdal Eren için birçok eser yapıldı. Aysel Gürel tarafından yazılan, Onno Tunç tarafından bestelenen ve Sezen Aksu tarafından seslendirilen ‘SON BAKIŞ’, Erdal Eren’e ithafen kaydedilmiştir. Ahmet Kaya’nın seslendirdiği ‘YAŞAMADIN SEN’ adlı parça da Erdal Eren içindir… Mor ve Ötesi’nin okuduğu ‘DARBE’ de, Selda Bağcan, Edip Akbayram ve Grup Yorum’un okuduğu ‘BÜYÜ’ adlı parça da Erdal Eren içindir…

TEOMAN AÇIKLADI: ERDAL EREN AKRABAMDIR
Erdal Eren için daha birçok parça yazılıp bestelenirken ünlü şarkıcı Teoman, Erdal Eren’in akrabası olduğunu açıkladı. Teoman, ’17’ aslı şarkısını Erdal Eren için bestelediğini duyurdu.

İDAMI FİLMLERE KONU OLDU
Ayrıca Erdal Eren’in idamı dizi ve filmlere de konu oldu. ‘ZİNCİRBOZAN’ adlı sinema filminde 17 yaşındaki Erdal Eren’in idamı anlatıldı. ‘HATIRLA SEVGİLİ’ adlı televizyon dizisinde de Erdal Eren’in idamı canlandırıldı. 

SON MEKTUBU BELGESEL OLDU
Ve… Erdal Eren’ın son mektubundan yola çıkılarak bir belgesel çekildi: OĞLUNUZ ERDAL