ZMO Başkanı Çobancı: Santral kanuna aykırı

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Samsun Şube Başkanı Hasan Çobancı, Bakanlar Kurulu kararıyla nitelikli tarım arazisi ilan edilen Türkiye’nin en verimli topraklarına sahip Çarşamba Ovası’nda, Oltan ve Köleoğlu Elektrik ve Enerji Üretimi Ticaret A.Ş.’nin kurumunu sürdürdüğü biyokütle enerji santralinin, 403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na aykırı olduğunu söyledi. Başkan Çobancı, Çarşamba Ovası’nın içerisinde gelecekte yapılaşmanın ve sanayi tesislerinin yapılmasının engellenemeyeceğini söyledi.

‘DAVALIK PARSELLER KÖY İÇERİSİNDE’

Başkan Hasan Çobancı, “3194 Sayılı İmar Kanununun ‘Köylerde Yapılacak Yapılar ve Uyulacak Esaslar’ başlıklı 27. maddesinin 5. fıkrasındaki, köy yerleşik alan sınırı içerisinde, 3.7.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümleri uygulanmaz’ ve 5403 sayılı Toprak Koruma Kanununun geçici 6. maddesindeki, ’19.7.2005 tarihinden önce onaylanmış 1/5000 veya 1/1000 ölçekli imar planları veya arsa vasfı kazanmış parseller ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce belirlenen onaylı köy ve/veya mezraların yerleşik alanı ve civarı ile yerleşik alanlar izinli kabul edilir.’ hükümlerini yer almaktadır. Dava konusu olan bölgedeki 108, 109, 110 ve 111 parseller Çarşamba Eğercili Mahallesi’nin köy yerleşik alanı içerisinde kalmaktadır. Söz konusu parseller köy yerleşik alanı içerisinde kalmasına rağmen doğusu ve batısında yer alan araziler iskân harici alanlar olarak yer almaktadır” diye konuştu.

‘5403 SAYILI KANUNA AYKIRIDIR’

Başkan Hasan Çobancı, şöyle devam etti: “3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanunun Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumluluklarının belirlendiği 7.Maddesinin (b) bendinde; Büyükşehir Belediyeleri’nin yapacakları imar planlarının Çevre Düzeni Planlarına aykırı olamayacağı açıkça belirlenmiştir. Çevre düzeni planında dava konusu parseller tarım alanı olarak yer almaktadır. Çevre düzeni planında tarım alanı olarak belirlenen yerlerde 5403 sayılı kanunun ilgili maddelerinde belirtilen tarımsal yapılar haricinde bir tesis yapılması kanuna aykırı olacaktır. Biyokütle Enerji Santralinin civarı tamamen mutlak tarım arazisi olduğu gibi etrafı imar planlarında iskan dışı alan olarak yer almaktadır. Bu nedenle santralin yapılmasının planlandığı parsellerin köy yerleşik alanı içerisinde kalması nedeniyle 5403 sayılı kanun kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle tarım dışı kullanım izni alınmasına gerek bulunmamaktadır görüşüne katılmak mümkün değildir. Çünkü İl İdare Kurulu’nun belirlediği köy yerleşik alanı mutlaka bir teknik incelemeye raporuna tabi olmalı ve hazırlanan teknik raporda belirtilen köy yerleşik sahası sınırları 5043 sayılı kanuna aykırı olmamalıdır. Bu nedenle İl İdare Kurulunun belirlediği köy yerleşik alanı Büyük Ova Koruma Kararına ve 5403 sayılı kanunun genel esaslarına aykırıdır” şeklinde konuştu.

‘SANAYİ TESİSLERİ ENGELLENEMEYECEK’

Çarşamba Ovası koruma alanı içerisinde kalan mahallelerin yerleşiminin genellikle dağınık olduğunu ifade eden Başkan Hasan Çobancı, “Bu nedenle bu mahallelerin köy yerleşik alanlarının tespit edilmesi zordur. Eğercili mahallesinin, mahalle alanı ile köy yerleşik alanı büyüklükleri incelenmiştir. Eğercili mahallesinin toplam alanı yaklaşık olarak 1020,87 hektardır. Mahallenin onaylanmış köy yerleşik alanı büyüklüğü ise 577,74 hektardır. Eğercili Mahallesi’nin alansal olarak yüzde 56,64 lük kısmı köy yerleşik alanı olarak tespit edilmiştir. Köy yerleşik alanı içerisinde 3 bölgeden oluşan ve 190,38 hektar büyüklüğünde iskan dışı alan mevcuttur.  Köy yerleşik alanı içerisinde yer alan parsellerin hemen hemen tamamında tarımsal üretim yapılmakta olup, parsellerin büyük çoğunluğunun ÇKS kaydı bulunmaktadır. 2019 yılı Nüfusu Sayımına göre bin 299 kişinin yaşamakta olduğu Eğercili Mahallesi’nde, bu kadar geniş alanın köy yerleşik alanı olarak planlanması irdelenmelidir. Köy yerleşik alanının bu kadar büyük belirlenmesinin nedeninin yerleşim yerinin dağınık olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Çarşamba Ovası’nın içerisinde yer alan mahallelerinin tamamının dağınık yerleşim olduğu dikkate alındığında gelecekte köy yerleşik alanlarının geniş belirlenmesi/belirleneceği dikkate alındığında ova içerisinde sanayi tesislilerinin yapılması engellenemeyeceği gibi yapılaşma da artacaktır” ifadelerini kullandı.

‘NE SURETLE OLURSA OLSUN, İZİN VERİLMEMELİDİR’

ZMO Başkanı Hasan Çobancı, son olarak ise “21 Ocak 2017 tarih ve 29955 sayılı mükerrer Resmi Gazetede ilimizde bulunan Bafra, Çarşamba ve Vezirköprü ovalarının büyük ova koruma alanı olarak belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Çarşamba Ovası, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 14. Maddesine göre; Büyük Ova Koruma Alanı kapsamında yer alması nedeniyle santralin yapıldığı arazilerin amacı dışında kullanılması kanuna aykırıdır. İlimizde yer alan ovaların Büyük Ova Kapsamına alınması, 5403 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 2005 yılından 12 yıl sonra yani 2017 yılında gerçekleşebilmiştir. Tarımsal potansiyeli yüksek ovaların koruma altına alınması büyük mücadeleler sonucunda elde edilebilmiştir. Bu nedenle İlimizde ve Türkiye’nin diğer bölgelerinde koruma altına alınan ovaların amacı dışında kullanılmasına ne suretle olursa olsun izin verilmemelidir” dedi.

TARIM ARAZİLERİ YAKIT DEPOSU OLUYOR

Diğer yandan ise 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 14. Maddesinde yer alan ‘Büyük ovalarda bulunan tarım arazileri hiçbir surette amacı dışında kullanılamaz’ ifadesine rağmen; Oltan ve Köleoğlu adlı enerji şirketinin yapımını hakkında açılan ve devam eden tüm davalara rağmen kurulumunu sürdürdüğü Çarşamba Ovası’nda santrale entegreli olarak depolama alanları oluşturulmaya devam ediyor. Bölge sakinlerinin ifadeleri ile ‘3 liraya 13 lira verilerek’ satın alınan tarım arazileri, depolama alanlarına dönüştürülüyor. Santral projesi kapsamında bölgede bir çok arazi depolama alanı amaçlı dönüştüştürülmeye devam ediyor.